blog archief

11 07 2018 Essentaksterfte

Bezoeken: 41

Na de publicatie van Staatsbosbeheer om massaal zieke essen te kappen in Flevoland, is de term essentaksterfte regelmatig in het nieuws. Het gaat om een aantasting van essen veroorzaakt door het Vals essenvlieskelkje (Hymenoscyphus pseudoalbidus), een crème-wit paddenstoeltje van enkele mm hoog, dat op een spijkertje lijkt. De essen worden via de bladknoppen door de schimmelsporen geïnfecteerd. Schimmeldraden groeien via de bladsteel de boom in, met als resultaat dat de sapstroom tot stilstand komt. Het nog jonge blad verdroogt als eerste en valt af. Daarna sterven de takken af en kunnen uit de boom breken. Bij ernstige aantasting gaat de boom langzaam dood. Op de nerven van het afgevallen blad groeien onder vochtige omstandigheden weer nieuwe paddenstoeltjes, die sporen maken en zo de infectie in stand houden.

Ook in het Schollebos zijn de essen aangeplant. Het betreft hier percelen met Gewone es (Fraxinus excelsior), een soort die erg gevoelig is voor de essentaksterfte. Andere soorten zoals de Vederes, Pluimes en smalbladige essen lijken minder vatbaar. Omdat de essen als monocultuur zijn aangeplant (dus zonder variatie) zou het kappen leiden tot grote kale plekken in het bos, net zoals met het abelenbosje is gebeurd.

Er is nog geen remedie gevonden om de bomen tegen deze aantasting te beschermen. Wel is gebleken, dat er tussen de aangetaste bomen ook bomen staan die minimale afstervingsverschijnselen hebben. Van deze bomen zijn stekken genomen, die misschien kunnen uitgroeien tot resistente bomen. Zo kan de es voor het Hollandse landschap worden behouden.

De ziekte is waarschijnlijk vanuit Azië in Europa terechtgekomen en in 2009 voor het eerst in Nederland vastgesteld. Het inheemse (onschuldige) Essenvlieskelkje (Hymenoscyphus albidus) is hier volgens DNA-onderzoek bijna geheel vervangen door het Vals essenvlieskelkje, dat als een invasieve exoot wordt beschouwd. De twee soorten zijn met het oog niet te onderscheiden en microscopisch onderzoek toont slechts minimale verschillen.

Inmiddels staat het massaal kappen van essenpercelen ter discussie. In onze nabije omgeving (Hoeksche Waard, Spijkenisse) is besloten om alleen aangetaste takken regelmatig te verwijderen. Zo hoopt men dat een aantal bomen deze aanval zal overleven. Misschien ook een idee voor het Schollebos?