15 01 2020 Vlinders in winter
Weergaven: 277
Waar blijven onze vlinders in de winter?
In de herfst breekt de slechte tijd aan voor onze zomervlinders: minder bloeiende planten en lagere temperaturen. De vlinders gaan in winterrust tot we ze in het voorjaar weer zien fladderen. Maar wat voor strategie hebben die tere wezentjes ontwikkeld om de winter door te komen? Zoals zo vaak in de natuur zijn er meerdere opties. Vlinders maken een gedaanteverwisseling door: ei-rups-pop-vlinder. Afhankelijk van de soort overwinteren vlinders in één van deze stadia.
De zeldzame Sleedoornpage overwintert als ei. Aan het einde van de zomer wordt een eitje op een tak van de Sleedoorn afgezet en verder aan zijn lot overgelaten. Als het jonge blad in het voorjaar verschijnt, kruipt de rups uit het eitje en ontwikkelt zich tot vlinder.
De meeste vlinders gaan in het rupsstadium de winter in. De rupsen zoeken een beschut plekje tussen het strooisel of achter de schors van een boom. Zo kruipen die van het Bruin zandoogje tussen het gras.
Het Oranjetipje overwintert in het popstadium. De rups zoekt een beschut plekje en verpopt zich vóór de winter. De ontwikkeling tot vlinder stopt dan en pas in het voorjaar komt de vlinder uit de pop tevoorschijn.
Bekende soorten die als vlinder de winter moeten zien te overleven, zijn Citroenvlinder, Dagpauwoog Kleine vos en Gehakkelde aurelia. Deze zoeken een plekje in een schuur of op zolder en houden een soort winterslaap. Soms wordt er eentje voortijdig wakker en vliegt door het huis. Het beste is dan om hem voorzichtig te vangen en in een onverwarmde ruimte los te laten waar hij de rest van de winter kan blijven totdat de eerste bloemen bloeien.
Net als bij de vogels zijn er ook vlinders die wegtrekken. De Distelvlinder en de Atalanta vliegen aan het eind van de zomer naar Zuid-Europa of Noord-Afrika. Het is slechts een enkele reis. In hun overwinteringsgebied leggen ze hun eitjes en gaan dan dood. De nieuwe generatie vlinders vliegt terug om hier weer eitjes te leggen en dan dood te gaan. Door de klimaatverandering zien we soms de Atalanta tegenwoordig al vroeg in het jaar vliegen. Uit waarnemingen blijkt dat een deel niet meer wegtrekt, maar als vlinder in Nederland blijft overwinteren.
Foto: Kleine Vos