blog archief

04 02 2020 Eeuwige schoonheid

Bezoeken: 52

Eeuwige Schoonheid

In januari dit jaar stond er een foto in de IJssel- en Lekstreek van bloeiende Madeliefjes met de tekst dat dit toch wel uitzonderlijk was (midwinter!). Voor dit plantje is dat nou net niets bijzonders, het Madeliefje bloeit namelijk het hele jaar door! Alleen een aanhoudende vorstperiode doet het even de das om, om daarna weer in het voorjaar vrolijk weer terug te komen. Linnaeus (18eeeuw), wereldberoemd vanwege zijn wetenschappelijke naamgeving van soorten, had dit al door en gaf dit plantje de naam “Bellis perennis”: het gehele jaar (per-ennis) een schoonheid (bellis), vrij vertaald “Eeuwige Schoonheid”.

Het Madeliefje is een plant en behoort tot de grote familie van Aster-achtigen, vroeger Composieten (=samengesteldbloemigen) genoemd. Die laatste familienaam bevalt mij beter, want het omschrijft de essentie beter van deze familie. Eén Madeliefje is namelijk niet 1 bloem, maar ongeveer 100 aparte bloempjes! Elk geel puntje in het midden is een apart vruchtbaar bloempje (buisbloempje) en elk wit kranslintje (lintbloempje) een onvruchtbaar bloempje. Tja, als je zo’n klein bloempje bent zal je in je eentje echt niet opvallen om door insecten bestoven te worden. Dan gaan we toch met zijn allen bij elkaar zitten en als extra verleiding witte lintbloemetjes eromheen bouwen. Dan lijken we een echte bloem! Een slimme voortplantingsstrategie die alle soorten van deze familie heeft.

Bij koud en nat weer of donkerte sluiten de lintbloempjes zich om de zaadvormende buisbloempjes te beschermen. Bij zonnig weer vormen de lintbloempjes juist een paraboolvorm, waardoor het zonlicht teruggekaatst wordt naar de vruchtbare buisbloempjes: extra warmte voor de zaadontwikkeling. Een zeer effictieve warmteregulatie dus en kunnen we daar als mens wellicht nog iets van leren? Frekwent maaien van gras deert haar niet, in de kortste tijd staan er alweer bloeiende madeliefjes. Kortom, een keiharde overlever!

In de Middeleeuwen werd het madeliefje gebruikt voor meerdere medicinale toepassingen. De blaadjes bevatten veel vitamine-C en zijn eetbaar (in salades). Wie maakt nog madeliefkransjes? Wie kent nog het “ze houdt wel van me, ze houdt niet van me”? Weet u nog wat een “Straatmadeliefje” is?

We lopen er dagelijks langs heen, het hele jaar, zonder ze op te merken, zo gewoon zijn ze. Maar hopelijk kijkt u nu met andere ogen naar deze overlever en Eeuwige Schoonheid.